Ngân hàng Thế giới cho rằng Việt Nam và Chính phủ Việt Nam đã kiểm soát dịch COVID rất hiệu quả. Khi dịch bắt đầu xuất hiện, Việt Nam đã nhanh chóng đưa ra các biện pháp y tế theo tình hình thực tế, vốn là yếu tố quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của virus. Điều này là dấu hiệu tích cực cho sự phát triển kinh tế năm mới.
Nhìn sang 2021, xét về những triển vọng tích cực, sự phục hồi rõ ràng hơn của nền kinh tế khi dịch Covid-19 dần được kiểm soát sẽ là trụ đỡ cho đà tăng bền vững của thị trường. Bên cạnh đó, việc lãi suất vẫn đang được duy trì ở mức thấp khiến kênh đầu tư chứng khoán sẽ tiếp tục là kênh sinh lời hấp dẫn, từ đó thu hút dòng tiền của nhà đầu tư trong nước.
Ổn định dòng tiền thị trường
Năm 2021, các chuyên gia ước tính NHNN sẽ tiếp tục chính sách nới lỏng trong bối cảnh các ngân hàng Trung ương khác cũng thực hiện chiến lược tương tự và đồng USD có thể tiếp tục giảm giá.
Các chuyên gia kỳ vọng tiền VND có thể tăng giá tương ứng với các chuyển biến tích cực của các yếu tố kinh tế vĩ mô của năm 2021. Trong khi đó, lãi suất có thể thoát đáy vào giữa năm 2021 do tăng trưởng tín dụng mạnh hơn và kinh tế phục hồi.
Theo NHNN, đến ngày 21/12, tăng trưởng tín dụng đạt 10,14% so với đầu năm và 11,62% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt ước tính ban đầu tăng trưởng tín dụng cả năm 9-10%. Qua trao đổi với các ngân hàng trong phạm vi nghiên cứu của chúng tôi, kết quả này là chủ yếu nhờ mảng cho vay bán lẻ, cụ thể là cho vay hộ kinh doanh. Mảng cho vay khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) vẫn tương tự như các quý trước.
“Chúng tôi kỳ vọng mức tăng trưởng 2,8% trong năm 2020, và trong một kịch bản lý tưởng, tăng lên 6,8% trong năm tài chính tiếp theo. Nhưng điều đó có nghĩa là Việt Nam phải tiếp tục phát triển cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu. Chúng tôi nghĩ rằng hiện nay chính là thời điểm phù hợp để thực hiện một số đổi mới mà Việt Nam chưa thực hiện trong thời gian qua. Điều này sẽ giúp Việt Nam duy trì khả năng cạnh tranh ở mức cao khi đại dịch COVID được kiểm soát hoàn toàn và vắc xin được phân phối trên thị trường. Ví dụ, Việt Nam có thể thực hiện các biện pháp thúc đẩy chuyển đổi số nhanh và mạnh hơn. Điều này có thể nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế tại Việt Nam trong tương lai. Tương tự như vậy, chúng ta có thể cân nhắc đầu tư vào nền kinh tế xanh, đảm bảo rằng quá trình phục hồi tại Việt Nam và định hướng tăng trưởng mà Việt Nam xây dựng cho tương lai sẽ thúc đẩy một nền kinh tế xanh và bền vững” Bà Carolyn Turk – Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam.
Dòng tiền của khối ngoại cũng sẽ khả quan hơn khi kinh tế Mỹ và các quốc gia phát triển vẫn chưa thoát khỏi “cơn sốt” Covid trong năm 2021 thì cơ hội cho Việt Nam với lợi thế kinh tế hồi phục nhanh chóng sẽ hưởng lợi hơn các quốc gia phát triển khác.
Ngoài ra, các thông tin như Việt Nam có thể được nâng hạng trong rổ chỉ số FTSE và vắc sin có thể được ban hành rộng rãi trong năm sau có thể là những yếu tố tác động tích cực đến thị trường.
Tuy nhiên, việc thị trường tăng nhanh sẽ kích thích việc gia tăng sử dụng margin của nhà đầu tư cá nhân (hiện đang chiếm đông đảo trên thị trường) làm rủi ro thị trường lên cao. Một yếu tố khác nhà đầu tư cần lưu tâm là việc gần đây việc Mỹ dán nhãn Việt Nam là “thao túng tiền tệ” sẽ làm gia tăng nguy cơ Mỹ đánh thuế lên các mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam và ảnh hưởng tâm lý chung của thị trường.
Động lực tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam 2021
Dù Việt Nam không tránh khỏi ảnh hưởng từ dịch Covid-19, nhưng thiệt hại là thấp hơn so với các quốc gia khác trong khu vực. Trong kịch bản cơ sở mà đơn vị nghiên cứu này đưa ra, đợt bùng phát Covid-19 vẫn có thể xảy ra, do vậy các chuyến bay thương mại quốc tế sẽ dần nối lại chỉ có thể từ quý II/2021, và lượng khách du lịch quốc tế sẽ tăng dần.
Nhận định về bức tranh kinh tế năm 2021, SSI Research cho rằng, năm 2021, Chính phủ vẫn tiếp tục việc nới lỏng chính sách tiền tệ và thực hiện chính sách tài khóa mở rộng. Thâm hụt ngân sách sẽ tiếp tục ở mức cao, kể cả theo số tuyệt đối do GDP theo giá hiện hành được điều chỉnh tăng.
Năm 2020, các chỉ số của nền kinh tế có một số gam màu xám như tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, tỷ lệ tiết kiệm cao hơn, và niềm tin của người tiêu dùng giảm trong năm 2020. Song, SSI Research vẫn kỳ vọng, dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 ổn định khoảng 6,5% so với năm trước. Mức tăng trưởng sẽ bắt đầu tăng tốc từ quý II/2021 và giữ đà tăng đó đến năm 2022 (tăng đến khoảng hơn 7%).
Một số hoạt động tái cấu trúc kinh tế như: cải thiện môi trường kinh doanh, trong đó rất nhiều luật mới sẽ có hiệu lực từ năm 2021 như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán, Luật Hợp tác công tư (PPP), Luật Bảo vệ môi trường… Một số doanh nghiệp Nhà nước tiếp tục được cổ phần hoá. Điều quan trọng là Chính phủ phải xóa bỏ các vướng mắc về định giá doanh nghiệp và thủ tục IPO/thoái vốn để có tái khởi động hoạt động cổ phần hóa/thoái vốn doanh Nhà nước trong năm 2021.
Tác động của mô hình phục hồi chữ V trên toàn cầu có thể giúp Việt Nam tăng trưởng cao hơn, do Việt Nam đã trở thành trung tâm có tầm quan trọng hơn trong hệ sinh thái công nghiệp chế biến chế tạo toàn cầu. Tác động mạnh mẽ hơn từ các Hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA hay RCEP.
Khi tăng trưởng đầu tư công quay lại mức tăng trưởng bình thường, thì vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI có thể trở lại vai trò dẫn dắt. “Câu chuyện về tăng trưởng đầu tư công mạnh mẽ (hơn 40% so với cùng kỳ) chỉ khả thi trong năm 2020, tức là năm cuối của giai đoạn 5 năm. Trong năm 2021, chúng tôi dự báo tăng trưởng giải ngân đầu tư công sẽ khó có thể tiếp tục đà tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy vậy, dòng vốn FDI dự kiến sẽ tăng mạnh trở lại khi dịch Covid-19 được kiểm soát” – SSI Research nhận định.
Nhiều sự chú ý đang được hướng đến những sự kiện quan trọng nhất sẽ diễn ra trong năm 2021.